Triển khai phần mềm quản lý doanh nghiệp

Làm sao biết được nhà triển khai cung cấp dịch vụ đúng chất lượng và giải pháp có thể đáp ứng những nhu cầu quản lý doanh nghiệp (DN) của công ty? Làm thế nào để có thể nghiệm thu dự án và giải ngân cho nhà thầu đúng thời hạn, đồng thời tránh được rủi ro?! Ngoài các thông tin về phương pháp chung, phân chia giai đoạn dự án của VinaConsulting mà ông Quang Nguyễn đã trình bày trên Sêri B, mục tư vấn, số 91-tháng 5/2008, tôi xin được chia sẻ thêm về một số việc cần làm dưới góc nhìn của nhà đầu tư (NDT) như sau:

1. Kiểm tra kế hoạch của nhà thầu (NT)

Kiểm tra kế hoạch bao gồm các bước:

- Cơ sở ước lượng khối lượng công việc (Estimation) có hợp lý hay không? Cái này tùy theo sự am hiểu về CNTT của nhà thầu (nếu nhà thầu có chuyên viên tư vấn thì rất tốt), có thể thực hiện việc kiểm tra với nhiều mức độ khác nhau. Việc ước lượng công việc theo phương pháp nào: Use case Points, Work BreakDown Structure, Function Point... Theo lịch sử làm dự án của nhà thầu thì kết quả ước lượng công việc trong dự án này có khả thi không?

- Số lượng lập trình viên (developer), kiểm thử viên (tester) cùng kinh nghiệm đội dự án của nhà thầu có chuẩn bị tương ứng với lượng công việc của dự án không?

- Bản kế hoạch của nhà thầu có ghi rõ các mốc thời gian để bàn giao sản phẩm trong quá trình làm dự án không? Cụ thể thời điểm bàn giao, bản định nghĩa yêu cầu phần mềm (Software Requirement Specification), bản thiết kế kiến trúc (Architecture design), bản thiết kế chi tiết (Detailed design)

- Kế hoạch bàn giao sản phẩm có ghi rõ: tài liệu kiểm thử chức năng từng đơn vị phần mềm (Unit Test), tài liệu kiểm thử chức năng nghiệp vụ, khả năng đáp ứng của phần mềm (Integration Test, System Test)), mã nguồn chương trình, tài liệu hướng dẫn cài đặt, tài liệu hướng dẫn sử dụng (tùy theo hợp đồng giữa nhà thầu có bàn giao mã nguồn, tài liệu thiết kế, tài liệu kiểm thử... cho nhà đầu tư hay không? Thông thường thì nhà đầu tư nên có các sản phẩm này để dễ dàng nâng cấp hệ thống trong tương lai)

- Khi thực hiện viết chương trình (programming) thì nhà thầu có bản mô tả qui ước lập trình (Coding convention) và đội dự án có bắt buộc tuân thủ không?

2. Theo dõi tiến độ của nhà thầu hàng tuần

- Khi ký kết hợp đồng thì chắc chắn sẽ có qui ước làm việc, báo cáo tiến độ giữa nhà thầu và nhà đầu tư. Do đó, nhà đầu tư nên yêu cầu nhà thầu cung cấp bản báo cáo tiến độ hàng tuần. Dựa theo kế hoạch đã lập ra ban đầu, nhà đầu tư có thể theo dõi được tiến độ của dự án và biết được các vấn đề phát sinh. Nếu vấn đề phát sinh bên phía nhà đầu tư (ví dụ: cung cấp bản mô tả nghiệp vụ không rõ ràng, đội dự án của NT hỏi nhưng không có ai trả lời...) thì nhà đầu tư phải biết và cử người để giải quyết. Nếu vấn đề phát sinh bên phía nhà thầu (ví dụ: công việc trong tuần không đạt được tiến độ đã đề ra) thì nhà đầu tư cũng nên biết nguyên nhân và hướng khắc phục của nhà thầu như thế nào?

- Đến các mốc bàn giao sản phẩm trong quá trình làm dự án, nhà thầu có bàn giao đúng theo kế hoạch không? Nêu không đúng cần phải biết nguyên nhân, cách khắc phục như thế nào để thời điểm bàn giao sản phẩm cuối cùng không bị trễ.

3. Tài liệu có được nhà thầu lập đầy đủ không?

Trong quá trình làm dự án, sẽ có nhiều thay đổi, bổ sung từ nhà đầu tư. Những lần thay đổi, bổ sung nghiệp vụ như vậy có được lập thành tài liệu, đánh giá ảnh hưởng đến các mô-dun hiện có không? Có được đội dự án kiểm thử (testing) các ảnh hưởng đó không?

Trên đây là một số điểm ở góc độ là nhà đầu tư, tôi nghĩ rằng nên làm. Thay vì chúng ta kiểm tra chất lượng sản phẩm cuối cùng tại thời điểm bàn giao (thông qua kiểm thử do người dùng - User Acceptance Testing) thì nhà đầu tư nên theo dõi thêm quá trình làm sản phẩm có tốt không?